Skip to main content
Inloggen Van Dale Online

Van Dale

  • Inloggen Van Dale Online
  • Producten
  • Onderwijs
  • Zakelijk
  • Taaltrainingen
    • Trainingsagenda
      • Zakelijk Nederlands
    • Werkwoordspelling
    • Correct Nederlands
    • Helder zakelijk schrijven
    • Zakelijke correspondentie
    • Masterclass Nederlands
    • Maatwerk / In-company
    • Testimonials
  • Gratis woordenboek
    • Gratis Rijmwoordenboek
  • Klantenservice

Najaarsnamen

15-10-2021 15-10-2021 -
Leren - Weten - Werken - Ontspannen - vandale

Herfst is natuurlijk de meest ingeburgerde naam voor het najaar, maar onze historische woordenschat bevat ook allerlei bijnamen voor dit jaargetijde.

Een periode van mooi nazomerweer heet nu meestal naar Engels voorbeeld een Indian summer, maar vroeger waren er heel andere namen voor in omloop. Als het eind september mooi weer was, genoten onze voorouders van een sint-michielszomer. Dat woord had zijn naam te danken aan de aartsengel Michaël, wiens naamdag op 29 september wordt gevierd. Was het begin november mooi weer, dan heette zo’n periode een allerheiligenzomer. Allerheiligen wordt immers op 1 november gevierd. Mooie herfstdagen later in november stonden bekend als een sint-maartenszomer, naar de Heilige Martinus, ook wel bekend als Sint-Maarten, wiens naamdag op 11 november valt.

Maar ook oktober kent weleens een aangename herfstperiode. Die heette destijds een kranenzomer, naar de kraanvogels die rond deze tijd over ons land naar het zuiden trekken en bij aangenaam herfstweer soms in onze regionen neerstrijken.

Nu heet een periode met aangenaam herfstweer doorgaans een oudewijvenzomer. De oude wijven verwijzen trouwens niet naar vrouwen. Van oorsprong werden er schikgodinnen uit de Noordse mythologie mee bedoeld, die volgens overlevering onze levensdraden spinnen. Het weersfenomeen zelf wordt weleens in verband gebracht met jonge spinnetjes, die bij warm herfstweer lange herfstdraden maken waarmee ze via de lucht het ouderlijk nest verlaten. Daar hint de definitie van oudewijvenzomer in de Dikke Van Dale op: ‘nazomer met mooi ho­ge­druk­weer waar­in de tuin- en veld­spin dra­den spin­nen die door de lucht zwe­ven en in het ge­zicht voel­baar zijn’.

Al jaren wordt voorspeld dat de naam oudewijvenzomer in onbruik zal raken. Dat komt door die oude wijven. Weliswaar was wijf tot ver in de 18e eeuw een neutraal synoniem voor vrouw, maar inmiddels wordt het ervaren als een lelijk scheldwoord, zeker als er oud voor staat. Blijkbaar zijn sommige journalisten zich daarvan bewust: in plaats van oudewijvenzomer wordt mooi nazomerweer ook weleens een oudevrouwenzomer genoemd.

 

Ton den Boon, Nederlands hoofdredacteur van de Dikke Van Dale

 

 

Vorig artikel
Volgend artikel

Gerelateerde artikelen

Blog image Blog image
Moet kiplekker uit Van Dale?
25 juni 2021
Blog image Blog image
Hoe vernieuw je de Dikke Van Dale? | Deel IX: Leuke dingen voor de mensen
21 februari 2019
Blog image Blog image
Nieuwe rubriek: Hoe vernieuw je de Dikke Van Dale?
08 juni 2018
Woord van de Dag
traumatelevisie

Deze week is Özcan Akyol dagelijks op televisie met zijn programma waarin hij gasten ontvangt in zijn kappersstoel. Het zijn dit keer echter geen BN’ers die in de stoel plaatsnemen. Akyol heeft vluchtelingen uit vijf verschillende landen uitgenodigd. Trouw interviewt …

Het bericht traumatelevisie verscheen eerst op Taalbank.

Lees verder

Search form

Aanbevolen artikelen

  • Column: Eentje is geentje
    - 17-05-2022
  • De Woorden van de Week – week...
    - 15-05-2022
  • Warm of warme gebakken vis?
    - 09-05-2022
  • De Woorden van de Week – week...
    - 09-05-2022
Hoeveel keer per week raadpleeg jij de Van Dale App?
  • Resultaten

 

Over Van Dale

Mensen begrijpen elkaar en de wereld beter als er geen taalbarrières zijn. Daarom biedt Van Dale je taaloplossingen op elk niveau. Van de bekende ‘Dikke’ of ‘Grote’ Van Dale en (online)woordenboeken in verschillende talen, tot taaltrainingen, databestanden en de handige Van Dale-app. Scholen maken dagelijks gebruik van onze complete schoolpakketten, bedrijven gebruiken onze online synoniemen-, verklarende- en juridische woordenboeken. En met onze Van Dale Taaltrainingen maken we van iedereen een taalprofessional.



Van Dale App

 

Van Dale App - App StoreVan Dale App - Google Play Store

Servicepagina’s

  • Privacybeleid
  • Partners
  • Over Van Dale
  • Actuele storingen en onderhoud

Meer Van Dale

  • Probeer Van Dale Online
  • Van Dale Professioneel
  • Van Dale op school
  • Woord van het Jaar
  • Gratis rijmwoordenboek
  • Van Dale Lidwoorden
  • Van Dale Puzzelwoorden
  • Van Dale Synoniemen

Contact

  • Contact
  • Klantenservice
  • Routebeschrijving
  • Vacatures
  • Uw gegevens inzien, aanpassen of verwijderen

© Copyright 2022 Van Dale Uitgevers

  • Sitemap
  • Colofon
  • Voorwaarden
  • Twitter
  • Facebook
  • Linkedin