Afgelopen vrijdag berichtte het Algemeen Dagblad dat de politie ‘verdachten bloedprikbende op het oog’ heeft. Daarmee komt binnenkort hopelijk een einde aan die prikbende en daarmee tevens aan het woord bloedprikbende, dat begin oktober zijn opwachting maakte in de media, eveneens in het Algemeen Dagblad.

Met die bloedprikbende wordt een criminele organisatie bedoeld die bij kwetsbare ouderen langsgaan om – ter controle – bloed te prikken. De bejaarden mogen meteen afrekenen en vaak nemen de criminelen ook geld en andere waardevolle zaken mee, zoals creditcards.

Definitie

bloedprikbende (de, -s) criminele bende waarvan de leden voorwenden dat ze bij ouderen bloed komen prikken namens een zorginstelling, terwijl ze die ouderen in feite van hun geld en kostbaarheden beogen te beroven

Tegen het einde van het jaar zijn er op de sociale media tal van potentiële kandidaten voor het Woord van het Jaar voorgedragen. Sommige woorden zijn inderdaad nieuw en kunnen op grond daarvan inderdaad meedoen aan de verkiezing van het Woord van 2019, maar andere woorden die geopperd zijn, bestaan al erg lang. Neem stikstofruimte. Dat woord is dit jaar weliswaar algemeen gangbaar geworden ter aanduiding van de marges die er binnen de stikstofregels zijn om economische activiteiten te ontplooien die een bijdrage leveren aan de nationale stikstofuitstoot en/of -depositie.

Stikstofruimte is binnen de agrarische sector echter al veel langer bekend. Voor zover we kunnen nagaan maakte het woord zijn mediadebuut in 2001 in het agrarische vakblad Boerderij. Op 4 september van dat jaar verscheen een artikel over extensieve veeboeren die nog veel ‘onbenutte stikstofruimte’ hadden.

Bijna 10 jaar lang dook stikstofruimte alleen nu en dan op in Boerderij, maar in februari 2011 maakte het woord zijn debuut in een regionale krant. De Stentor schreef een stukje over het handelen in stikstofruimte: boeren met een kleinere dan toegestane stikstofemissie konden hun restruimte verhandelen aan boeren die stikstofruimte tekort kwamen.

Pas in 2016 maakte een landelijke krant gewag van het woord. Het Nederlands Dagblad schreef op 17 februari 2016 dat een wethouder had gezegd dat boeren niet zouden kunnen uitbreiden als de snelheid op de A2 verhoogd ging worden naar 130 km. Dat was in feite ook de eerste keer dat het woord stikstofruimte intersectioneel werd gebruikt en er dus een verband werd gelegd tussen stikstofuitstoot in de landbouw en een andere economische sector, namelijk het verkeer. Pas dit jaar worden de agrarische sector en de bouw op grote schaal met elkaar in verband gebracht als het over de uitstoot van stikstof gaat en blijkt niet één sector maar het hele land tegen de grenzen van zijn stikstofruimte aan te lopen.

Definitie

stikstofruimte (de, -n,-s) maximale hoeveelheid stikstof die een bedrijf, bedrijfstak, regio of land in een bepaalde periode mag uitstoten volgens wettelijke bepalingen