Naar aanleiding van het plan van een Amsterdamse wethouder om mensen uit de provincie, andere steden of het verre buitenland een heffing op te leggen als ze zich binnen de stadsgrenzen van Amsterdam wagen, schrijft Rob Hoogland vandaag in De Telegraaf zijn column over dagjesmensentaks:

Udo Kock, namens D66 wethouder van Financiën van Amsterdam, wil ook mensen die slechts een paar uur in zijn stad op visite komen voortaan een toeristenbelasting opleggen.

Amsterdam, dat ooit zijn grenzen openstelde voor wie er maar wilde wonen en uiteindelijk daardoor tot grote economische en culturele bloei kwam, moet blijkbaar afgehekt worden voor non-residents. Tenzij die geld hebben. Wie daarentegen geen toegang kan betalen, komt er in de toekomst niet meer in, in Amsterdam, wat ongetwijfeld op termijn zal leiden tot het ontstaan van woorden als bezoekers- en toeristenkloof.

Maar dat terzijde.

Dagjesmensentaks is natuurlijk een onmogelijk woord, maar misschien is het juist daarom wel des te treffender gekozen voor een maatregel waarbij heel wat mensen – van Amsterdam tot aan Maastricht – hun wenkbrauwen zullen hebben gefronst.

Definitie

dagjesmensentaks (de, -en) heffing voor bezoekers die niet als verblijfs- maar als dagtoerist een locatie, m.n. een stad, bezoeken

De overtreffende trap van massatoerisme heet overtoerisme. Dat weten we sinds afgelopen weekend: bewoners van de toeristische trekpleister Kinderdijk komen in diverse Nederlandse kranten aan het woord om de overlast die het massatoerisme voor hun dagelijks leven betekent aan de orde te stellen. Zo kopt het Algemeen Dagblad vandaag:

Bewoners voeren actie tegen ‘overtoerisme’ Kinderdijk

Ook De Volkskrant schrijft vandaag onder het kopje overtoerisme over de toeristische lusten en (vooral de) lasten van de Kinderdijkers.

Overtoerisme maakte in de herfst van 2017 zijn debuut in een Nederlandse krant. In april 2018 werd het woord opnieuw in een Nederlandstalige krant aangetroffen, maar in de laatste weken is de inburgering van overtoerisme in een stroomversnelling gekomen. In een maand tijd werd het woord ongeveer vijftig keer in een nieuwsbericht (in verschillende media) aangetroffen.

Overtoerisme laat zich kortweg omschrijven als  overlast veroorzakend (massa)toerisme. Het woord is ontleend aan het Engels, waarin overtourism dit jaar ook pas echt courant geworden is. In april stond in de Britse krant The Telegraph zelfs al een artikel waarin werd betoogd dat overtourism het (Britse) woord van het jaar zou moeten worden. Daarin werd overtourism omschreven als het verschijnsel dat een toeristische trekpleister dermate overspoeld wordt door toeristen dat de situatie ter plaatse onhoudbaar of onleefbaar wordt (‘the phenomenon of a popular destination or sight becoming overrun with tourists in an unsustainable way’).

Overtoerisme is een verschijnsel dat kennelijk niet alleen Kinderdijk treft, ook in verband met Venetië, de Afrikaanse natuurparken en – hoe kan het ook anders – de Grachtengordel is het woord al eens gebruikt. Omdat de welvaart voorlopig blijft stijgen en de (toeristische) mobiliteit waarschijnlijk nog wel even zal groeien, zullen we de komende tijd nog wel vaker met overtoeristen (?) worden geconfronteerd en zal overtoerisme vermoedelijk een steeds groter (en gewoner) probleem worden. Daardoor zullen we vrijwel zeker nog vaak van dit woord horen. In feite impliceert de snelle groei van het probleem de snelle inburgering van het woord overtoerisme.

Definitie

overtoerisme (het, g.mv.) toerisme of massatoerisme naar plekken waar dit overlast veroorzaakt, hetzij voor de omgeving of voor de bewoners, vertaling van Engels overtourism