Skip to main content
Inloggen Van Dale Online

Van Dale

  • Inloggen Van Dale Online
  • Producten
  • Onderwijs
  • Zakelijk
  • Taaltrainingen
    • Werkwoordspelling
    • Correct Nederlands
    • Helder zakelijk schrijven
    • Zakelijke correspondentie
    • Masterclass Nederlands
    • Maatwerk / In-company
    • Testimonials
  • Gratis woordenboek
    • Gratis Rijmwoordenboek
  • Klantenservice

Wat is juist: 'hij wil' of 'hij wilt'?

26-09-2022 26-09-2022 -
Leren - Weten - Werken - Ontspannen - vandale
  • Wie wilt er even boodschappen doen? 
  • Hij wilt het voor zichzelf houden. 
  • Niemand wilt me hebben. 

Zomaar een paar van de talloze zinnen die je tegenwoordig kunt horen en lezen waarin wil heeft plaatsgemaakt voor wilt. Of is dat misschien juist sowieso de goede vorm, met stam + t?

Hij wil of hij wilt?

De zinnen met wilt zijn geen ongelukjes. Als je goed oplet, merk je dat heel veel mensen – hoe jonger hoe vaker – steevast hij wilt (en zij wilt, (n)iemand wilt, de buurman wilt) gebruiken in plaats van hij wil. 

Van de zestigplussers geeft in de enquête nog 82% aan dat ze hij wilt echt fout vinden. Van de dertigminners nog maar een minderheid: 42%. De acceptatie van hij wilt groeit dus.

Wat zeggen experts?
Niemand die er verstand van heeft, zal zeggen dat je hij wilt mag schrijven. Hij wil is simpelweg de norm, zeggen alle taaladviesboeken en -websites.

Hoe zit het precies?
Bij bijna alle werkwoorden eindigt de vorm die in de tegenwoordige tijd bij hij, zij en het hoort (de ‘derde persoon enkelvoud’) op een t. 

Op de hoofdregel bestaan een paar uitzonderingen. Natuurlijk hij is, maar ook hij kan, zal, mag en wil. Kunnen, zullen en mogen hebben meer onregelmatige vormen in de tegenwoordige tijd. Bij willen is alleen hij wil raar. En dat komt doordat het ooit een ‘aanvoegende wijs’ is geweest.

Meestal staat een werkwoord in de ‘aantonende wijs’: De koning leeft, en soms in de ‘gebiedende wijs’: Neem een ei. De aanvoegende wijs is bijna uitgestorven. We kennen er nog een paar vormen van, zoals: Leve de koning! en Men neme een ei. Die vorm hield vaak een wens of een aanwijzing in.

De aanvoegende wijs kon ook voorzichtigheid of beleefdheid uitdrukken. Omdat willen van zichzelf wat onbeleefd kan zijn, gebruikten mensen vroeger het beleefdere hij wille. De e is afgesleten, maar nooit vervangen door een t.

Meestal leer je zulke uitzonderingen vanzelf. Kinderen apen eerst na wat anderen zeggen. Daarna ontdekken ze systeem en gaan ze dat systeem overal op toepassen: in feite maken ze te veel vormen helemaal regelmatig. Een bekend voorbeeld is hij loopte. Later horen ze de uitzonderingen op het systeem vaak genoeg om die ook zelf te gaan gebruiken: hij liep. Zo gaat het ook bij hij wil: jonge kinderen plakken er eerst de t van hij loopt, hij zingt en hij gilt achter, en later schrappen ze die t weer.

Maar het lijkt erop dat die laatste correctie steeds vaker achterwege blijft. Kinderen slaan het uitzonderlijke hij wil niet meer in hun hoofd op. En inmiddels zijn er ook volwassenen die denken (en vinden) dat het hij wilt moet zijn.

Dit moet je onthouden
Hij wil is goed. Het is een uitzondering op de regel stam + t. Hij wilt is geen goed Nederlands en wordt dat ook nog niet zomaar.

Dit is een artikel uit het boek Maar zo heb ik het geleerd! van Wouter van Wingerden. 


Maar zo heb ik het geleerd!

Maar zo heb ik het geleerd!Wilt u als eerste weten hoe het écht zit in het Nederlands? Bestel dan nu het boek Maar zo heb ik het geleerd!.

“Een boek voor iedereen die ook maar een beetje liefde voor taal voelt.” – Vellah Bogle, Taalvoutjes 

Vorig artikel
Volgend artikel

Gerelateerde artikelen

Blog image Blog image
Etymologie: had Koning Arthur al last van fata morgana’s?
20 februari 2019
Blog image Blog image
Etymologie: sinds wanneer gebruiken we het woord astronaut?
21 juli 2017
Blog image Blog image
Met vriendelijke groet of Met vriendelijke groeten?
28 augustus 2020
Advertentie
Een aantal mensen is of zijn? Test je taalgevoel

Zeven dagen, zeven regels. Meld je aan voor de Van Dale Taalregelchallenge 'Maar zo heb ik het geleerd!' en ontvang zeven dagen lang elke ochtend een kleine taaltest. In de bijbehorende video legt taalkundige Wouter van Wingerden in één minuut een bekende taalkwestie uit. Vervolgens krijg je drie meerkeuzevragen. Zo wordt jouw Nederlands elke dag beter!

Woord van de Dag
anti-elite-extremisme

Niet omdat het woord nu zo’n ondoorzichtige betekenis heeft, maar vooral dankzij de twee koppeltekens is anti-elite-extremisme, dat vandaag in De Telegraaf zijn mediadebuut beleeft, een opvallende samenstelling. Meestal worden samenstellingen met anti- namelijk zonder koppeltekens gespeld: antiaanbakfolie tot antizwendelwetgeving, …

Het bericht anti-elite-extremisme verscheen eerst op Taalbank.

Lees verder

Search form

Aanbevolen artikelen

  • De Woorden van de Week – week...
    - 30-05-2023
  • De Woorden van de Week – week...
    - 21-05-2023
  • De Woorden van de Week – week...
    - 14-05-2023
  • De Woorden van de Week – week...
    - 06-05-2023

 

Over Van Dale

Mensen begrijpen elkaar en de wereld beter als er geen taalbarrières zijn. Daarom biedt Van Dale je taaloplossingen op elk niveau. Van de bekende ‘Dikke’ of ‘Grote’ Van Dale en (online)woordenboeken in verschillende talen, tot taaltrainingen, databestanden en de handige Van Dale-app. Scholen maken dagelijks gebruik van onze complete schoolpakketten, bedrijven gebruiken onze online synoniemen-, verklarende en juridische woordenboeken. En met onze Van Dale Taaltrainingen maken we van iedereen een taalprofessional.



Van Dale App

 

Van Dale App - App StoreVan Dale App - Google Play Store

Servicepagina’s

  • Privacybeleid
  • Partners
  • Over Van Dale
  • Actuele storingen en onderhoud

Meer Van Dale

  • Probeer Van Dale Online
  • Van Dale Professioneel
  • Van Dale op school
  • Woord van het Jaar
  • Gratis rijmwoordenboek
  • Van Dale Lidwoorden
  • Van Dale Puzzelwoorden
  • Van Dale Synoniemen

Contact

  • Contact
  • Klantenservice
  • Routebeschrijving
  • Vacatures
  • Uw gegevens inzien, aanpassen of verwijderen

© Copyright 2023 Van Dale Uitgevers

  • Sitemap
  • Colofon
  • Voorwaarden
  • Twitter
  • Facebook
  • Linkedin