Wat is juist?

Vraag 
Wat is juist: Hij deed dat eigener beweging of Hij deed dat uit eigener beweging?

Antwoord
Juist is: Hij deed dat eigener beweging. Een goed alternatief is: Hij deed dat uit eigen beweging.

Uitleg 
Het Nederlands kent geen levend systeem van naamvallen meer, maar dat wil niet zeggen dat onze taal er geen sporen van draagt. In heel wat vaste verbindingen zoals te allen tijde, met dien verstande en in de loop der jaren komen nog vormen van oude naamvallen voor. Zo ook in eigener bewegingEigener is hier de tweede naamval (genitief) enkelvoud bij het vrouwelijke woord beweging.

Vaak kun je zo’n oude naamvalsvorm vervangen door een constructie met een voorzetsel. In dit geval is dat ook mogelijk: hij deed dat uit eigen beweging.

Soms lees je ook dat iemand iets ‘uit eigener beweging’ heeft gedaan. Dat is niet juist, want dubbelop. Het element dat door het voorzetsel uit wordt uitgedrukt, zit immers ook al besloten in de genitief. Hier worden dus de verbindingen eigener beweging en uit eigen beweging door elkaar gehaald. In de taalkunde wordt zoiets een contaminatie genoemd.

 

Theo de Boer, auteur van het Van Dale Taalhandboek Nederlands

 

Vorig artikel
Volgend artikel

Gerelateerde artikelen

Bestel nu Van Dale Online professioneel totaal en profiteer tijdelijk van meer dan 45% korting. Je betaalt geen € 398,-, maar € 198,- voor een jaar toegang tot onder andere de Dikke Van Dale, Van Dale Synoniemen Online en de woordenboeken Duits, Frans en Spaans. Het abonnement stopt automatisch na 1 jaar. Bestel nu in de Van Dale Webwinkel.