Skip to main content
Inloggen Van Dale Online

Van Dale

  • Taalpodium
  • Gratis woordenboek
  • Webwinkel
  • Vertaalbureau
  • Taaltrainingen
  • Ondersteuning

Etymologie: hoe komt ‘stiefmoeder’ aan haar slechte reputatie?

09-01-2019 13-02-2019 -
Leren - Weten - Werken - Ontspannen - Ton den Boon

Stiefmoeder is een afleiding met het voorvoegsel stief-, dat eigenlijk ‘zonder bloedverwantschap’ betekent. Stief– wordt – soms in de variant stiep – al in de 13e eeuw aangetroffen in onze taal en is verwant met het Engelse voorvoegsel step-, zoals in stepfather en stepmother, en het Zweedse voorvoegsel styv-, zoals in styvdotter en styvsyster.

 

Stiefmoeder heeft naast een neutrale ook een uitgesproken negatieve betekenis gekregen. Behalve ‘tweede moeder’ wordt de stiefmoeder namelijk ook gestereotypeerd als ‘liefdeloze moeder’. Haar reputatie is ronduit slecht: de stereotiepe stiefmoeder is egoïstisch, liefdeloos en soms ronduit wreed.

 

De boze stiefmoeder is een bekend motief in sprookjes als Assepoester en Sneeuwwitje. Toch heeft de stiefmoeder de smet op haar imago niet meegekregen van sprookjesschrijvers als Charles Perrault en de gebroeders Grimm. Al veel eerder had de stiefmoeder een slechte reputatie. Zo moet rond 1600 de boze stiefmoeder al een gangbaar begrip zijn geweest. In 1604 schreef Carel van Mander in zijn Schilder-boeck over motieven uit de klassieke mythologie in termen van een ‘boose’ respectievelijk een ‘quade stiefmoeder’.

 

Er zijn allerlei freudiaanse duidingen van de stereotiepe boze stiefmoeder. Zo beschouwt het kind de stiefmoeder mogelijk als een natuurlijke concurrent met wie ze de genegenheid van de vader moet delen.

 

Hoe dan ook, het negatieve imago van de stiefmoeder is dermate aan het woord stiefmoeder gaan kleven, dat er naarstig gezocht wordt naar alternatieve namen, zoals meemoeder, bonusmoeder en plusmama.

 

 

Stiefmoeder in de Dikke Van Dale Online, januari 2019:


 

Ton den Boon, hoofdredacteur Dikke Van Dale

 

Dit artikel is ook te vinden op de website van Taalbank.nl.

Vorig artikel
Volgend artikel

Gerelateerde artikelen

Blog image Blog image
Etymologie: had Koning Arthur al last van fata morgana’s?
20 februari 2019
Blog image Blog image
Etymologie: wat is het verband tussen het domino-effect en een dominee?
23 januari 2019
Blog image Blog image
Etymologie: sinds wanneer gebruiken we het woord astronaut?
21 juli 2017
Advertentie
Probeer gratis Van Dale Online professioneel

Probeer nu direct en zonder verdere verplichtingen Van Dale Online professioneel voor een dag. U krijgt tijdelijk toegang tot onder andere: de Dikke Van Dale, Oxford Dictionary en de online woordenboeken Duits, Frans en Spaans. Klik hier om een proefabonnement Van Dale Online professioneel aan te vragen.

Woord van de Dag
plaagsticker
Klimaatkardinaal Diederik Samsom, sinds kort tevens columnist van De Volkskrant, schrijft vandaag in die krant over drammen. Hij analyseert mooi hoe dat woord sinds het Telegraaf-interview met Klaas Dijkhoff vleugels heeft gekregen. Het inspireerde Buma tot de oproep om te … Lees verder

Search form

Aanbevolen artikelen

  • Etymologie: had Koning Arthur...
    - 20-02-2019
  • Pleonasmen: is ‘een klein...
    - 20-02-2019
  • Actueel: supersneeuwmaan
    - 19-02-2019
  • Veelgestelde vraag: wat is...
    - 18-02-2019

Agenda

Mar 7

Correct Nederlands | Zwolle

Taaltraining - 1 dag

Mar 12

Correct Nederlands | Amsterdam

Taaltraining - 1 dag

Mar 14

Helder zakelijk schrijven | Rotterdam

Taaltraining - 2 dagen

Tot en met 21-03-2019

Mar 14

Zakelijke correspondentie | Amsterdam

Taaltraining - 1 dag

 

Over Van Dale

Van Dale Uitgevers is de meest toonaangevende en gezaghebbende uitgever van woordenboeken in Nederland en België. Van Dale verzorgt een groot en gevarieerd aanbod met tientallen titels op taalgebied om taalgebruikers effectief te ondersteunen - op school, kantoor, thuis of op reis. Met zorgvuldigheid en respect beschrijft Van Dale sinds 1864 de Nederlandse taal zo compleet mogelijk. Ook voor moderne vreemde talen (in het bijzonder Engels, Frans, Duits, Spaans, Italiaans en Zweeds) biedt Van Dale altijd een passende taaloplossing.

 

Van Dale App

 

Van Dale App - App Store Van Dale App - Google Play Store

Servicepagina's

  • Nieuwsbrief
  • Persberichten
  • Over Van Dale

Meer Van Dale

  • Van Dale op school
  • Woord van de Dag
  • Woord van de Maand
  • WoordSlam

Contact

  • Contact
  • Routebeschrijving
  • Vacatures

© Copyright 2019 Van Dale Uitgevers

  • Sitemap
  • Colofon
  • Voorwaarden
  • Twitter
  • Facebook
  • Linkedin