Skip to main content
Inloggen Van Dale Online

Van Dale

  • Inloggen Van Dale Online
  • Producten
  • Onderwijs
  • Zakelijk
  • Taaltrainingen
    • Werkwoordspelling
    • Correct Nederlands
    • Helder zakelijk schrijven
    • Zakelijke correspondentie
    • Masterclass Nederlands
    • Maatwerk / In-company
    • Testimonials
  • Gratis woordenboek
    • Gratis Rijmwoordenboek
  • Klantenservice

Column: De uitbraak van apenpokken beïnvloedt ook onze woordenschat

03-06-2022 03-06-2022 -
Leren - Weten - Werken - Ontspannen - Ton den Boon

Tot nu toe omschreef de Dikke Van Dale het trefwoord apenpokken onder meer als ‘een besmettelijke ziekte onder mensapen’. Inmiddels is meer bekend over het virus. Het is endemisch in Centraal- en West-Afrika, knaagdieren zijn de gastheren van het virus en het virus maakt zo nu en dan een overstapje naar apen (in 1958 werd het virus voor het eerst aangetroffen bij makaken in een laboratorium) én naar mensen. Door dat laatste moet je apenpokken aanmerken als een zoönose. De huidige uitbraak maakt bovendien duidelijk dat het virus ook van mens op mens kan worden overgedragen. Daardoor baart het virus zorgen.

De verspreiding van deze kennis via de massamedia leidt tot aanpassing van de apenpokkendefinitie in het woordenboek. De beginnende pandemie – of is dat nog een te groot woord? – leidt bovendien tot inburgering van het Engelstalige synoniem monkeypox. Dat krijg je nu eenmaal als een virus zich niets van taalgrenzen aantrekt en de WHO zich ermee gaat bemoeien. Dan krijgen woorden in de landstaal – in ons geval apenpokken, in het Duits Affenpocken, apekopper in het Noors, varíola dos macacos in het Portugees – concurrentie van de taal van de wetenschap, het Engels, en wordt de Engelse vakterm wereldwijd de dominante term.

De huidige apenpokkenuitbraak levert nóg meer informatie op. Het woord apenpokken is een meervoudsvorm, die als zinsonderwerp niet alleen gecombineerd blijkt te worden met een persoonsvorm in het meervoud – ‘Apenpokken zijn besmettelijk’ – maar ook met een persoonsvorm in het enkelvoud: ‘Apenpokken begint vaak met hoofd- en spierpijn’. Dat lijkt misschien fout, maar is het niet: ziektenamen in het meervoud, zoals mazelen en pokken, worden in het algemeen taalgebruik namelijk vaak opgevat als een enkelvoudig begrip. Dat is uiteraard nuttige praktische informatie, die daarom ook in het woordenboek moet worden vermeld.

 

Ton den Boon, Nederlands hoofdredacteur van de Dikke Van Dale

Vorig artikel
Volgend artikel

Gerelateerde artikelen

Blog image Blog image
Moet kiplekker uit Van Dale?
25 juni 2021
Blog image Blog image
Hoe vernieuw je de Dikke Van Dale? | Deel IX: Leuke dingen voor de mensen
21 februari 2019
Blog image Blog image
Het woordenboek als spiegel van zijn tijd
19 februari 2021
Advertentie
De rijkdom van de Nederlandse taal

Eindeloos bladeren, ontdekken, artikelen lezen en genieten van taal. Een sieraad voor je boekenkast.
Bestel via de Van Dale-webwinkel en betaal geen verzendkosten. Bestel nu>>>

Woord van de Dag
anti-elite-extremisme

Niet omdat het woord nu zo’n ondoorzichtige betekenis heeft, maar vooral dankzij de twee koppeltekens is anti-elite-extremisme, dat vandaag in De Telegraaf zijn mediadebuut beleeft, een opvallende samenstelling. Meestal worden samenstellingen met anti- namelijk zonder koppeltekens gespeld: antiaanbakfolie tot antizwendelwetgeving, …

Het bericht anti-elite-extremisme verscheen eerst op Taalbank.

Lees verder

Search form

Aanbevolen artikelen

  • De Woorden van de Week – week...
    - 30-05-2023
  • De Woorden van de Week – week...
    - 21-05-2023
  • De Woorden van de Week – week...
    - 14-05-2023
  • De Woorden van de Week – week...
    - 06-05-2023

 

Over Van Dale

Mensen begrijpen elkaar en de wereld beter als er geen taalbarrières zijn. Daarom biedt Van Dale je taaloplossingen op elk niveau. Van de bekende ‘Dikke’ of ‘Grote’ Van Dale en (online)woordenboeken in verschillende talen, tot taaltrainingen, databestanden en de handige Van Dale-app. Scholen maken dagelijks gebruik van onze complete schoolpakketten, bedrijven gebruiken onze online synoniemen-, verklarende en juridische woordenboeken. En met onze Van Dale Taaltrainingen maken we van iedereen een taalprofessional.



Van Dale App

 

Van Dale App - App StoreVan Dale App - Google Play Store

Servicepagina’s

  • Privacybeleid
  • Partners
  • Over Van Dale
  • Actuele storingen en onderhoud

Meer Van Dale

  • Probeer Van Dale Online
  • Van Dale Professioneel
  • Van Dale op school
  • Woord van het Jaar
  • Gratis rijmwoordenboek
  • Van Dale Lidwoorden
  • Van Dale Puzzelwoorden
  • Van Dale Synoniemen

Contact

  • Contact
  • Klantenservice
  • Routebeschrijving
  • Vacatures
  • Uw gegevens inzien, aanpassen of verwijderen

© Copyright 2023 Van Dale Uitgevers

  • Sitemap
  • Colofon
  • Voorwaarden
  • Twitter
  • Facebook
  • Linkedin